راديو گرافی (Radiographic Inspection)
راديو گرافی (Radiographic Inspection)
پرتونگاری يکی از روش های آزمايش غير مخرب می باشد که نوع و محل عيوب داخلی و بسيار ريز جوش را نشان می دهد . در اين روش از دو نوع پرتو X و گاما را مورد استفاده قرار دهند . اشعه گاما به خاطر طول موج کوتاه خود می تواند در ضخامت های نسبتاً زيادی از مواد نفوذ کند ، در ضمن تابش اشعه به قطعه مورد پرتونگاری در مورد اشعه گاما نسبت به اشعه X بسيار طولانی تر می باشد . در آزمايش پرتونگاری يک عکس از وضعيت داخلی فلز جوش گرفته می شود . در حين عکس برداری ، فيلم در يک طرف و منبع پرتوزا (X يا گاما) در سمت ديگر قطعه قرار می گيرد . پرتو راديويی در ضخامت فلز نفوذ کرده و پس از عبور از اين ضخامت لکه ای بر روی صفحه فيلم ايجاد می کند . ميزان جذب پرتوهای راديويی توسط مواد مختلف متفاوت است . نفوذ گل ، حفره گازی ، ترک ها، بريدگی های کنار جوش و قسمت های نفوذ ناقص جوش ، تراکم کمتری نسبت به فولاد سالم دارند . بنابراين در حوالی اين قسمت ها پرتو بيشتری به سطح فيلم می رسد و عيوب فلز جوش ، به صورت لکه های تاريکی بر روی فيلم ثبت می شوند . اين شيوه پرتونگاری حضور معايب مختلف در فلز جوش و فلز پايه را مسجل کرده و اندازه ، شکل و محل آنها را ثبت می کند .
مزايای راديوگرافی :
- برای بررسی عيوب عمقی موثر و مفيد است .
- مواد فلزی آهنی و غير فلزی را می توان راديوگرافی کرد .
- محل عيوب و شکل ظاهری عيب را می توان در فيلم راديوگرافی ملاحظه نمود .
- مستند سازی به صورت فيلم راديوگراف
معايب راديو گرافی :
- گران بودن ابزار و وسايل کار
- نياز به اتاق تاريک برای ظهور و ثبوت فيلم
- تنظيم دستگاه و تجهيزات زمان بر است
- حداکثر 75 ميليمتر از عمق فولاد را می توان به طور موثر راديوگرافی کرد .
- خطرات اشعه راديو اکتيو است .
- عيوبی که عمود بر جهت انتشار امواج هستند با اين روش به خوبی آشکار نمی شوند .

عيوبی که می توان با بازرسی راديوگرافی تشخيص داد عبارتند از :
- خلل و فرج
- ترک
- سرباره محبوس شده
- نفوذ ناقص و ذوب ناقص
- خوردگی کنار جوش
- ضخامت جوش يا قطعه کار
معيارهای پذيرش عيوب مطابق استاندارد AWS D1.1 عبارتند از :
کيفيت جوش تحت بار استاتيکی :
- جوش ترک نداشته باشد .
- ذوب کامل بين فلز جوش و فلز پايه و بين پاسها حاصل شده باشد .
- چاله جوش ها پر شده باشد .
- بريدگی کنار جوش طبق اين شرايط قابل قبول است .
- ضخامت ورق کمتر از 25.4mm بريدگی نبايد بيشتر از 1mm باشد . در 50mm از 305mm طول جوش حداکثر مقدار بريدگی لبه جوش می تواند 1.6mm باشد .
- در ضخامتهای ورق های بيشتر از 25.4mm عمق گودی نبايد از 1.6mm برای هر طول جوش افزايش می يابد .
- مجموع قطر حفره های قابل رويت (1mm) يا بزرگتر بر روی سطح جوش در 25.4mm طول جوش نبايد از 10mm تجاوز کند ، مجموع قطرها نبايد در هر 305mm طول جوش از 19mm بيشتر باشد .
- اندازه جوش گلويی چنانچه در مجموع طول يک جوش از ده درصد آن تجاوز نکند ، می تواند به ميزان 1.6mm از اندازه واقعی آن کمتر باشد در جوش های جان و بال تيرها در دو طرف تير طول معادل ، نبايد کمتر از دو برابر پهنای آن باشد .
- در جوش های شياری با نفوذ کامل اتصالات لب به لب عمود بر جهت تنش های حساب نشده ، نبايد حفره های استوانه ای وجود داشته باشد . برای جوش های شياری ديگر نيز حجم محدود حفره های 1mm نبايد از 10mm در هر مورد جوش تجاوز کند و همينطور در 305mm از 19mm بيشتر باشد .
- بازرسی چشمی بايد بلافاصله پس از سرد شدن تمام جوش در درجه حرارت محيط انجام پذيرد . معيار پذيرش برای ASTM در فولادهای A514 و A517 بازرسی چشمی پس از حداقل 48 ساعت از اتمام جوشکاری انجام می گيرد .
کيفيت جوش تحت بار ديناميکی :
- جوش ترک نداشته باشد .
- ذوب کامل بين فلز جوش و فلز پايه و بين پاسها حاصل شده باشد .
- کليه فرورفتگی های سطح مقطع جوش بايد به طور کامل پر شوند ، مگر برای انتهای جوش های گوشه منقطع که بيشتر از طول موثر جوشکاری شده اند .
- عمق فرورفتيگی جوش در اعضاء ابتدايی که جوش عمود بر تنش برش و زير هر بار طراحی قرار می گيرند، نبايد از 0.25mm تجاوز کند . برای حالات ديگر سقف مجاز 1mm است .
- در هر 100mm از طول جوش گوشه نبايد بيش از يک مجموع تخلخل وجود داشته باشد و ماکزيمم قطر آن نبايد از 2mm تجاوز کند .
استثناء برای جوش های گوشه ای که برای تقويت جان بکار می روند ، جمع قطر حفره ها نبايد از 10mm در هر 25.4mm جوش و از 19mm برای هر 305mm در طول جوش تجاوز نمايد . - اندازه جوش گلويی چنانچه در مجموع طول يک جوش از 10 درصد تجاوز نکند می تواند به ميزان 1.6mm از اندازه واقعی آن کمتر باشد . در جوش های جان و بال تيرها و در دو طرف تير طول معادل نبايد کمتر از دو برابر پهنای آن باشد .
- در جوشهای با نفوذ کامل اتصالات لب به لب عمود بر جهت تنش های محاسبه شده نبايد هيچ حفره کرمی شکل وجود داشته باشد و در همه جوش های لب به لب ديگر در هر 100mm از طول جوش گوشه حداکثر يک مجموعه تخلخل مجاز است و ماکزيمم قطر آن نبايد از 2mm تجاوز کند .
- مجموعه جوش فورجینگ با دارا بودن آزمایشگاه های مجهز خاک،جوش وبتن آماده همکاری با سازنده محترم می باشد
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.